Tanie wakacje nad morzem w Polsce

Solnisko

07 October 2011r.

Pod tą nazwą istnieje w Kołobrzegu jedyny chyba, bo miejski, rezerwat florystyczny. Położony nad rzeką Parsętą, w pobliżu drogi wiodącej do Zieleniewa, obejmuje blisko dwa hektary łąki porosłej halofitami, tj. roślinami żyjącymi na glebach obfitujących w sól kuchenną. Jest to dochowany do dziś ślad dawnego Kołobrzegu, który słynął z handlu solą. Już w X w. na Wyspie Solnej istniały warzelnie, założone przez Słowian pomorskich; początkowo należały one do księcia, a następnie (XII w.) do klasztorów i biskupa kamieńskiego. Solnicy byli ludźmi wolnymi, płacili na rzecz księcia daninę z soli, jednak z chwilą, gdy warzelnie przeszły na własność klasztorów, ich wolność została znacznie ograniczona. Samo warzenie soli odbywało się w trzyspadowych szopach, w których wisiały tzw. panwie, pod którymi palono drewnem, co przyczyniło się do znacznego wytrzebienia lasów w okolicach Kołobrzegu. Wodę słoną uzyskiwano ze źródeł naturalnych i kopalnych studni. W czasach średniowiecznych sól kołobrzeska spławiana była rzekami Parsętą i Gwdą do Poznania, a stąd już przewożona na teren całej Polski. X-wieczny kronikarz Thietmar pisał, że sól z Kołobrzegu doskonale była znana w Europie Środkowej, a także na Rusi. Była ona w tym okresie najpoważniejszym towarem eksportowym i przyniosła grodowi sławę i bogactwo. Rozwój warzelni zdecydował o lokalizacji nowego miasta, które powstało bezpośrednio przy Solinach. Niestety, w czasach Polski dzielnicowej warzelnictwo soli przeszło w ręce kolonistów niemieckich, sprowadzonych przez biskupa von Gleichena, pierwszego germanizatora ludności pomorskiej. Oni to zakładając towarzystwa kupieckie (gildie) odgrywali coraz większą rolę we władzach miejskich; słowiańscy mieszkańcy miasta zostali zepchnięci do roli rzemieślników-solników. Powstawały wprawdzie nowe warzelnie, w XV wieku było ich 36. Jednak w sto lat później sól kołobrzeska zastępowana była stopniowo przez sól naturalną z Lineburga. Ostatecznie warzelnie soli w Kołobrzegu przestały istnieć w końcu XVIII w. Po tej świetnej przeszłości pozostały w Kołobrzegu do dziś; rezerwat Solnisko, Wyspa Solna oraz bogate źródła solankowa, wykorzystywane do leczenia kuracjuszy i produkcji bardzo dobrej wody mineralnej. Pierwszym człowiekiem który poznał się na właściwościach leczniczych morskiej kąpieli, byl radca celny z Poznania, H.H. Heldy, odbywający areszt w kołobrzeskiej twierdzy. Odzyskał tu zdrowie, kąpiąc się pilnie trzysta razy. Opisał swe wyzdrowienie w specjalnej broszurze i tak spopularyzował kołobrzeskie kąpielisko. Ale dopiero 28 lat później można było mówić o zorganizowanym lecznictwie, wykorzystującym zdrowotne działanie klimatu morza i tryskających z głębi ziemi solanek. Od 1859 r. należy już Kołobrzeg do "kurortów", które się liczą. Dysponuje zakładem kąpieli solankowych i ciepłych wód morskich oraz kąpieli parowych. Kuracjusze piją solankę ze specjalnych ujęć, a od 1882 r. zażywają kąpieli borowinowych. Liczba kuracjuszy stale wzrasta. W 1875 r. — dla przykładu -zanotowano 4.152 kuracjuszy przebywających średnio 2-3 miesiące. W 1913 r. gościło już w Kołobrzegu 30 tysięcy spragnionych solanki. Ponad 5 tysięcy osób przybyło na leczenie ze Szwecji, b. Zaboru Rosyjskiego i Rosji. V Międzynarodowy Kongres do spraw Lecznictwa Morskiego, który w 1911 r. odbył się w Kołobrzegu, uznał uzdrowisko kołobrzeskie za wzorowe. Solankę kołobrzeską, która tryska z 40 źródeł, zalicza się -na podstawie składu chemicznego — do solanek silnych chloroalkalicznych-ziemnych, bromowo-siarczanych, z niewielką zawartością jodu i żelaza. W kołobrzeskim uzdrowisku leczy się schorzenia dróg oddechowych, narządów krążenia, zaburzenia gruczołów wydzielania wewnętrznego i przemiany materii, a zwłaszcza cukrzycę. Zupełnie zniszczone w czasie II wojny uzdrowisko w Kołobrzegu zostało zrekonstruowane od fundamentów. W 1951 r. otworzono zespół sanatorium dziecięcego "Słoneczko". Pierwsze sanatorium dla dorosłych otwarto w 1960 r. Kołobrzeskie uzdrowisko jest wciąż rozbudowywane. W latach osiemdziesiątych otrzyma trzeci zakład przyrodoleczniczy - całą nowoczesną dzielnicę z łóżkami dla 6 tysięcy chorych i będzie głównym ośrodkiem leczniczym Wybrzeża. Już obecnie uruchomiło swą filię w Dzwirzynie. Ma ambicję "mecenasowania" uzdrowiskom w Sarbinowie i Mielnie. W Podczelach koło Kołobrzegu jest sanatorium górników i hutników. Leczy się tam w ciągu roku kilka tysięcy osób. Kołobrzeg — poza częściowo zachowaną gotycką kolegiatą NMP z XIII i XIV w. urzekającą swym ogromem (całkowicie zniszczona świątynia jest odbudowywana etapami od 1946 r.), neogotyckim ratuszem z XIX w. zbudowanym na fundamentach z 1635 r., gotycką katownią z XV w., fragmentami gotyckich murów obronnych z basztą Prochową z XIV w. (dziś mieści się w niej schronisko PTTK) - jest miastem nowym, zbudowanym przez nasze pokolenie. Liczy ponad 31 tysięcy mieszkańców Dzisiejszy charakter miasta portowego i uzdrowiska zarazem sprawia, że zapominamy, iż mamy do czynienia z prastarym ośrodkiem piastowskim na Pomorzu. ok. 170 Polaków. Podobnie traktowano później również jeńców innych narodowości. Od lipca 1940 r. obóz zaczął się szybko powiększać — przybywali jeńcy francuscy, belgijscy i holenderscy, a później także angielscy i jugosłowiańscy. Po napaści hitlerowców na ZSRR w 1941 r. nadeszły transporty jeńców radzieckich. Zorganizowano dla nich osobny sektor obozowy, który otrzymał nazwę obozu wschodniego (Lager Ost). Stary sektor nazywany był dotqd obozem północnym (Lager Nord). Przez szereg tygodni jeńców radzieckich trzymano pod gołym niebem i dopiero z nastaniem zimy zakwaterowano ich w barakach. Obóz powiększał się z każdym rokiem. W r. 1943 - po kapitulacji marszałka Badoglio — przybyło tu kilka tysięcy Włochów, których umieszczono w obozie wschodnim. W roku 1944 zaczęły nadchodzić transporty jeńców z armii USA. Głód i epidemie, szykany, tortury i egzekucje karne były przyczyną dużej śmiertelności jeńców. Jak wykazały badania odkrytych w 1968 r. zbiorowych mogił, ocalałe dokumenty i relacje świadków — w obozie zginęło ok. 65 tys. osób (głównie jeńców radzieckich). Na terenie byłego obozu (1,2 km na południe od drogi do Szczecinka) znajduje się pomnik poświęcony pamięci zamęczonych i zamordowanych tu jeńców wojennych. Obok znajdujq się odkryte w 1968 r. zbiorowe groby jeńców radzieckich. Na terenie cmentarzyska usypane sq symboliczne mogiły żołnierskie. 52. Stalag II - B Hammerstein Trzy kilometry na zachód od miasta Czarne na Ziemi Człuchowskiej znajdujq się tereny jednego z trzech obozów koncen-tradycyjnych, zorganizowanych na Pomorzu Zachodnim. Przeznaczono nań rozległe tereny urządzonego w XIX w. wielkiego poligonu wojskowego. Obóz ten znany pod nazwq Stalag ll-B Hammerstein założono wkrótce po dojściu Hitlera do władzy. Pierwszych więźniów przywieziono tu 28 VI 1933 r. W wyniku przyjęcia koncepcji tworzenia dużych obozów koncentracyjnych - w sierpniu 1933 r. obóz został zlikwidowany, a na jego terenie ponownie powstał poligon wojskowy, wróciły jednostki Wehrmachtu. W końcu września 1939 r. zorganizowano w tym rejonie obóz jeniecki, tzw. Stalag ll-B Hammerstein, którego pierwszymi więźniami było kilka tysięcy żołnierzy i podoficerów polskich. Aż do połowy grudnia mieszkali oni w namiotach. Później 300 jeńców umieszczono w wybudowanych przez nich samych barakach, a resztę przeniesiono do obozu w Bornem-Sulinowie lub zmuszono do zrzeczenia się statusu jeńca wojennego i rozesłano jako robotników do pracy przymusowej. Akcja ta była kontynuowana, tak że ostatecznie w obozie pozostało tylko