Tanie wakacje nad morzem w Polsce

Regoujście - umarły port Trzebiatowa

10 October 2011r.

O średniowiecznej wieży w Trzebiatowie mówi się: obronna. Rzeczywiście. Była częścią murów miejskich. Była bramą, przez którą prowadziła droga do rynku znad brzegu Regi. Pokaźne ciosy kamienne fundamentów położone są w krąg. Zbudowany na nich korpus wieży w przekroju zbliżony jest do koła. Sama zresztą wieża, wysoka i strzelista, ma kształt pionowego walca. Taki kształt rzadziej nadawano wieżom obronnym w średniowieczu, jako że był trudniejszy do wykonania niż bryła prostokątna czy wieża osadzona na kwadratowych, w przekroju, fundamentach. Liczne są pod warstwą tynków ślady ognia na wieży. Płonęła nie raz — na przykład w XIV i XV wieku, kiedy pożary niszczyły miasto prawie doszczętnie. Dzisiejszy kształt jej hełmu pochodzi z lat nie tak dawnych. Natomiast stare sztychy miasta sugerują, że na trzebiatowskiej wieży mógł płonąć ogień podsycany ciągle przez człowieka. Wieża mogła być w dawnych latach — latarnią morską, a na pewno ważnym punktem sygnalizacji optycznej. Możliwe to? Miasto leży przecież na lądzie, przeszło 10 kilometrów od Bałtyku! TRZEBIATÓW jest miastem bardzo starym, Z wykopalisk wiemy, że w IX wieku znajdował się tu warowny gród słowiański. Pierwszą pisemną wzmiankę o Trzebiatowie znajdujemy w dokumencie z 1170 r. Dokument ten, na którym nazwa Trzebiatów została zapisana Tribeten, mówi o przekazaniu 11 wiosek zakonnikom przybyłym z Lund w Szwecji. W 1208 r. wnukowie księcia Warcisława I, który z Bolesławem Krzywoustym chrzcił Pomorze, książęta Bogusław II i Kazimierz II za namową swej matki Anastazji, córki księcia polskiego Mieszka Starego, sprowadzili do miejscowości Białobuk pod Trzebiatowem zakonników pre-monstrantów i ufundowali klasztor męski. 16 lat później księżna Anastazja ufundowała i bogato wyposażyła w samym Trzebiatowie drugi klasztor dla dziewic pod nazwą "Hortus Mariae" czyli "Ogród Maryi". Zarówno miasto jak i klasztory rozwijały się, zakonnicy szykowali się do kolejnych misji. I oto w 1277 r., gdy książę Barnim I oraz jego syn Bogusław IV nadali miastu prawo lubeckie, przyznali równocześnie Trzebiatowowi — a ich decyzję poparł opat z Białobuków Tomasz - port Regoujście i wolną żeglugę no rzece Redzie. I tak się zaczęła morska kariera Trzebiatowa. Dawny port REGOUJŚCIE znajdował się przy ówczesnym ujściu rzeki Regi. Rzeka ta niegdyś wpadała na wschód od dzisiejszego Mrzeżyna do jeziora Resko. Położona przy ujściu Regi wioska jest wzmiankowana po raz pierwszy w dokumencie z roku 1250. Regoujście liczyło w tym czasie 300 mieszkańców. Była tam jedna z pierwszych na południowym brzegu Bałtyku latami morskich. Kroniki określają miejsce położenia owej latarni morskiej niezbyt precyzyjnie. Nie wynika z nich, aby latarnia usytuowana była w Mrzeżynie. Z faktu, iż opisują jq jako wyniosłą i z daleka widoczną, można wnioskować, że mieściła się w Trzebiatowie. Port Regoujście pod zarządem miasta Trzebiatowa rozwijał się szybko, konkurując skutecznie z najbliższym portem w Kołobrzegu. Od 1416 roku trzebiatowscy kupcy przystąpili do związku hanzeatyckiego w Lubece, co usprawniło ich bałtyckie obroty, budząc zazdrość. Dlatego też kołobrzeżanie postanowili zniszczyć port Regoujście. W roku 1456 zaatakowali Trzebiatów, zatapiając u ujścia Regi stare statki załadowane kamieniami. Port w Regoujściu został skutecznie zablokowany. W sukurs kołobrzeżanom przyszły silne sztormy. Spowodowały one zmianę konfiguracji brzegu oraz zalanie i zniszczenie reszty tego, co się ostało po blokadzie. Trzebiatowianie nie dali za wygraną. W rok po klęsce — w 1457 r. przekopali nowe, skrócone łożysko dla rzeki Regi Trzebiatów - wieża obronna nad Regą 110 (z pominięciem jeziora Resko) w okolicy Mrzeżyna i urządzili tam nowy port. Stąd prowadzili dalej swoją ożywioną działalność mimo niesłabnącej konkurencji Kołobrzegu. W roku 1497 spadło na kupiectwo trzebiatowskie nowe nieszczęście: silny sztorm zatopił znaczną liczbę statków zakotwiczonych na redzie w pobliżu Mrzeżyna. Port miasta Trzebiatowa w Mrzeżynie zaczął stopniowo upadać. W roku 1499 przy nowym ujściu Regi zamieszkiwał już tylko karczmarz. W połowie XVI wieku, wynika to z dokumentu pochodzącego z 14 stycznia 1538 r., istniała tam jednak osada rybacka, która dała początek dzisiejszej miejscowości kąpieliskowej — Mrzeżyno. , W roku 1787 żyło w MRZEŻYNIE 24 rybaków. Na zachodnim brzegu Regi pracowały 3 warsztaty szkutnicze. W roku 1781 zbudowano tam żaglowiec "Marie Charlotte" wartości 13 tysięcy dukatów. Port zaczął stopniowo odżywać, ale lata jego istnienia były już policzone. Fale morskie i piasek atakowały coraz energiczniej urządzenia portowe w Mrzeżynie. Kupiectwo trzebiatowskie zubożało ii nie było w stanie finansować kosztownej odbudowy portu. Z czasem i ten drugi port miasta Trzebiatowa przestał istnieć. Piasek zasypywał przystanie, urządzenia portowe i kamienne fundamenty wzniesionych tuż nad wodą spichrzy zbożowych. Można jeszcze było w XIX wieku zobaczyć w rejonie dawnego Regoujścia na rozmytym brzegu resztki dawnych konstrukcji portowych. W drugiej połowie XIX wieku rząd pruski rozważał możliwość budowy portu w Mrzeżynie, ale rozmyślania te nigdy nie znalazły się w stadium realizacji. Dziś tylko resztki dawnych budowli, odsłaniane niekiedy przez morze, świadczą o tym, że istniał w tym miejscu port handlowy.