Tanie wakacje nad morzem w Polsce

port handlowy w Gdyni

27 August 2011r.

port handlowy w Gdyni - Morski port handlowy. Wyposażenie techniczne i organizacją pracy w porcie gdyńskim. W ogólnych uwagach dotyczących realizacji programu nauczania geografii w liceum ogólnokształcącym zalecane są obserwacje odnoszące się między innymi do dużych portów handlowych. W celu zapoznania młodzieży z problemem funkcjonowania morskiego portu handlowego można zorganizować 4—5-godzinną wycieczkę do portu gdyńskiego dla uczniów II lub III klasy licealnej, względnie dla uczniów z fakultatywnej grupy geograficzno-ekonomicznej. Samorząd grupy fakultatywnej za pośrednictwem dyrekcji szkoły załatwił z Zarządem Portu sprawy związane z uzyskaniem zezwolenia na zwiedzanie nabrzeży portowych od strony lądu. W oparciu o spostrzeżenia i obserwacje oraz przeprowadzone i utrwalone na taśmie magnetofonowej wywiady z przewodnika-mi-pracownikami portu zgromadzono materiały do sporządzenia geograficzno-gospodarczego opisu portu. Dla skoordynowania pracy uczniów ustalono w klasie, na które zagadnienie należy zwrócić szczególną uwagę: — położenie portu, — główne obiekty portowe, urządzenia techniczne, ich przeznaczenie i zasady funkcjonowania (w zarysie), — warunki nawigacyjne i ruch statków w porcie, — pochodzenie i rodzaj transportowanych ładunków drogą morską, — powiązanie Zarządu Portu z ważniejszymi przedsiębiorstwami, instytucjami i urzędami, — ogólne zasady współdziałania instytucji i przedsiębiorstw w związku z przejęciem i obsługą statków, — warunki socjalno-bytowe pracowników portowych. Ze względu na złożoność występujących problemów uczniowie zostali podzieleni na siedem zespołów, których członkowie, oprócz obserwacji wykonywanych przez wszystkich uczestników, mieli za zadanie skompletowanie materiałów dotyczących wyżej wymienionych zagadnień. Celem usprawnienia pracy na zajęciach fakultatywnych przygotowano odpowiednie tabele, plany portu oraz przy współudziale nauczyciela opracowano zestaw pytań do kwestionariusza Wycieczka miała przebieg następujący: 1. Po opuszczeniu peronu kolei elektrycznej Gdynia-Stocznia, członkowie zespołu I dokonali krótkiej charakterystyki lokalizacji Przeładunek w porcie gdyńskim (fot. J. Uklejewski) portu i miasta na tle widocznych wysoczyzn: Pojezierza Kaszubskiego, Kępy Oksywskiej i Kępy Redłowskiej oraz pradoliny kaszubskiej. Zwrócili uwagę na powiązanie portu z siecią dróg lądowych. 2. Spotkanie z przewodnikami-pracownikami portu, uzgodnienie trasy wycieczki oraz problematyki, wokół której koncentrować się będzie uwaga zwiedzających, aby nie utracić geograficznego aspektu wycieczki. 3. Krótka informacja przewodników o nabrzeżach: Węgierskim, Stoczniowym i Albańskim wykorzystanych przez zakłady Stoczni Gdyńskiej im. Komuny Paryskiej oraz nabrzeżach: Rumuńskim, Czechosłowackim i Bojowników o Pokój stanowiących magazyny i place składowe dla drobnicy tranzytowej. Zwrócenie uwagi na rodzaj ładunków będących przedmiotem wymiany handlowej naszych sąsiadów. Nawiązanie do tematu wycieczki i realizacji programu. 4. Przeprowadzenie wywiadu przez członków zespołu II na temat wykorzystania niektórych obiektów portowych, jak: elewator 108 zbożowy, Zakłady Tłuszczowe im. Migały, Łuszczarnia Ryżu i inne oraz na temat wyposażenia portu w nowoczesne urządzenia techniczne. Obserwacja funkcjonowania urządzeń przeładunkowych i sprzętu zmechanizowanego oraz sposobu posługiwania się tymi urządzeniami przez pracowników portowych przy przeładunkach drobnicy i ładunkach masowych. 5. Rozpoznawanie przez członków zespołu III ładunków drobnicowych i masowych będących przedmiotami eksportu i importu (geograficzne kierunki wymiany towarowej i zaplecze portu). 6. Przeprowadzenie wywiadu przez zespół IV na temat warunków nawigacyjnych w porcie. Obserwacja ruchu statków i rozpoznawanie ich przynależności państwowej po banderach. 7. Uzyskanie informacji przez zespół V od pracowników na temat ważniejszych przedsiębiorstw i instytucji współpracujących z Zarządem Portu. 8. Zebranie materiałów przez zespół VI na temat współdziałania niektórych przedsiębiorstw i instytucji przy przesyłce ładunków przez polskie porty handlowe. Zwrócenie uwagi na organizację pracy w porcie. 9. Przeprowadzenie wywiadu przez zespół VII na temat warunków socjalno-bytowych pracowników portowych (czas pracy, kwalifikacje pracowników, płace i bhp). 10. Charakterystyka niektórych zawodów szczególnie interesujących uczniów, dowolne pytania dotyczące perspektyw rozwojowych portu oraz dyskusja z przewodnikami na tematy wynikające z osobistych zainteresowań młodzieży. Na jednym z najbliższych zajęć fakultatywnych dokonujemy opracowania zebranego materiału. Po uporządkowaniu swoich notatek i szkiców grupowi krótko referują problemy, które były przedmiotem badań, a członkowie zespołów uzupełniają ważniejsze zagadnienia pominięte w sprawozdaniu. W ten sposób w dyskusji zostaje zaangażowany cały zespół. Przy charakterystyce lokalizacji portu zwracamy uwagę na wykonane szkice terenowe i schematy oraz ciekawe zestawienia zebranych materiałów. Na podstawie ogólnej charakterystyki warunków geomorfologicznych i hydrograficznych uczniowie dochodzą do pewnych uogólnień przemawiających za korzystnym położeniem portu gdyńskiego. Oto niektóre z wniosków: — wysoczyzny morenowe i wydłużona Mierzeja Helska w dużym stopniu osłaniają port przed działaniem silnych wiatrów i fal sztormowych, — piaszczysto-muliste dno redy ułatwia kotwiczenie statków, a znaczne głębokości w strefie przybrzeżnej (10, 20 m), ułatwiają wejście do portu największym jednostkom pływającym na Bałtyku, — torfiasto-piaszczyste podłoże pradoliny kaszubskiej ułatwia prowadzenie prac pogłębiarskich w porcie, a nizinne tereny sprzyjają rozbudowie lądowej sieci transportowej i rozwojowi budownictwa przemysłowego oraz mieszkalnego. Członkowie jednego z zespołów zainteresowali się urządzeniami nawigacyjnymi w porcie. W swym sprawozdaniu na ten temat m. in. stwierdzono: "Do portu prowadzą specjalnie wyznaczone dwa tory wodne: Hel—Gdynia i Gdańsk—Gdynia. Radar, sygnały sztormowe, mgłowe i świetlne zsynchronizowane z radiola-tarnią kalibracyjną znajdującą się na jednym z nabrzeży, zabezpieczają bezkolizyjne wejście do portu. Według opinii doświadczonych kapitanów, Gdynia należy do najbezpieczniejszych portów w Europie." Wśród licznych magazynów, hangarów i placów składowych uczniowie zwrócili m. in. uwagę na okazały elewator zbożowy, wyposażony w urządzenia do sortowania, suszenia, czyszczenia, ważenia i workowania zbóż oraz na budynek dawnej łuszczarni ryżu, a obecnie kaszarni. Z uzyskanych informacji dowiedziano się, że "Zakłady Tłuszczowe im. Migały" przerabiają importowane nasiona oleiste, jak: koprę, soję, ziarno palmowe, arachidy (orzeszki ziemne) i inne. Obserwacje dotyczące wyposażenia technicznego portu jeden z uczniów przedstawił następująco: "Około 9 km nabrzeży wyposażone jest w magazyny, hangary,drogi bite, kolejowe i różnorodny sprzęt zmechanizowany, jak: transportery, taśmowce, trymery mechaniczne, dźwigi bramowe, suwnice, sztaplerki, wózki paletowe, przepychacze wagonów, mechaniczne szufle trymerskie, ciągniki spalinowe, układarki, holowniki, lokomotywy i samochody. Mechanizacja prac sztauerskich i trymerskich wykonywanych na statkach, stosowanie systemu paletyzacji i konteneryzacj i eliminuje ciężką pracę fizyczną. O powiązaniu transportu kolejowego z transportem morskim świadczy długość linii kolejowych na terenie portu 204 km, odpowiadająca np. odległości z Gdyni do Olsztyna". Po napisach na opakowaniach ładunków zawartych w skrzyniach, paczkach, workach i beczkach uczniowie mieli możność zorientowania się z jakich portów zagranicznych one pochodzą, lub do których krajów zostaną przetransportowane. Do ciekawszych materiałów dotyczących organizacji pracy w porcie należy zaliczyć schemat kilkunastu ważniejszych przedsiębiorstw i instytucji współpracujących z Zarządem Portu przy przesyłce ładunków przez polskie porty handlowe. Ułatwił on młodzieży zrozumienie integracyjnej roli portu w zakresie współdziałania wielu przedsiębiorstw na rzecz handlu zagranicznego. Przy sposobności młodzież zapoznała się z szeregiem pojęć ekonomicznych, jak np.: reeksport pośredni i bezpośredni, tranzyt, obrót uszlachetniający bierny i czynny "dispatsch" (opłaty portowe z tytułu premii), "demurrage" (rodzaje kary za przekroczenia ustalone w umowie), podróże konsekutywne (przyśpieszenie obsługi statków stemowanych na kilka rejsów łącznie) i inne. Wielu uczniów powiększyło zakres słownictwa morskiego odnoszącego się do zawodów i czynności wykonywanych przez pracowników portowych, jak: trymer, sztauer, liczman, klark, doker i wielu innych. Oprócz celu poznawczego wycieczka spełniła poważną rolę wychowawczą. Na przykład członkowie zespołu VII wynotowali najważniejsze uprawnienia socjalno-bytowe pracowników portowych: — Skrócony do 6 godzin czas pracy przy przeładunku zboża, — wcześniejsze o 5 lat przejście na emeryturę dla robotników zatrudnionych przy trymerce węgla, — otrzymywanie specjalnych dodatków w naturze (tłuszcze i mleko) za szkodliwą dla zdrowia pracę, — zaopatrzenie robotników w odzież roboczą i ochronną, — wysokie ubezpieczenia od nieszczęśliwych wypadków i śmierci, — możliwość korzystania z wczasów pracowniczych, klubów, łaźni, stołówek i innych obiektów socjalnych. Sprawna organizacja pracy, zdyscyplinowanie robotników, wysoka wydajność w realizacji planów przeładunkowych, liczne zobowiązania brygad pracowniczych, uczniowie przedstawili jako pozytywne cechy charakteryzujące społeczne zaangażowanie pracowników portowych godne naśladowania w szkole. Referując tematy z propedeutyki nauki o społeczeństwie i zajęć z wychowania obywatelskiego uczniowie niejednokrotnie odwoływali się do wiadomości zdobytych podczas wycieczki do portu handlowego. Surowce włókiennicze i mineralne zebrane w porcie wzbogaciły zbiory szkolne. Poczynione obserwacje i spostrzeżenia na terenie portu wpłynęły na pogłębienie i rozszerzenie wiadomości z zakresu geografii i ekonomiki, wdrażając uczniów do samodzielnej pracy umysłowej.