Tanie wakacje nad morzem w Polsce

Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni

27 August 2011r.

Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni Temat: Dzieje oręża polskiego na morzu. Cele wycieczki: 1) Zapoznanie uczestników kolonii letnich i obozów młodzieżowych z historią obrony polskiego wybrzeża i wzbogacenie słownictwa morskiego, 2) Kształtowanie postaw patriotycznych młodzieży przebywającej na placówkach wczasów letnich na Wybrzeżu Gdańskim. Na licznych obozach wędrownych i placówkach wczasów letnich na wybrzeżu podczas wakacji przebywają uczniowie z różnych regionów kraju. Zwiedzenie Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni oraz rejs statkiem po porcie, oprócz wielu atrakcyjnych przeżyć emocjonalnych stanowi okazję do zapoznania się z szeregiem nowych zagadnień i pojęć związanych z obroną Wybrzeża i gospodarką morską. Uczniom z klas starszych wycieczka do Gdyni umożliwia przypomnienie teoretycznych wiadomości zdobytych na lekcjach w szkole. Wśród wychowawców zatrudnionych na koloniach na: Wybrzeżu przeważają młodzi nauczyciele oraz studenci po krótkim przeszkoleniu kursowym, często bez praktyki pedagogicznej. W powyższych przypadkach pomoc instruktażowa i uwagi nauczyciela geografa okazują się niezbędne. Pomagają bowiem w urozmaiceniu programu wycieczkowego przez włączenie niektórych elementów geograficznych do tematyki ogólne-krajoznawczej. Kierownictwo kolonii letnich w planie wychowawczym wśród szeregu imprez uwzględnia organizowanie wycieczek z młodzieżą po Wybrzeżu Gdańskim, między innymi również do Gdyni. Przed zaplanowaną wycieczką do Gdyni można wyświetlić na placówce kolonijnej film: "Białe miasto nad Zatoką", ukazujący archiwalne zdjęcia z okresu powstawania miasta Gdyni i portu oraz jego odbudowy po zniszczeniach wojennych. Obejrzenie i omówienie filmu ma charakter przygotowawczy młodzieży do wycieczki, która może mieć następujący przebieg: 1. Dojazd kolejką elektryczną do Stacji Gdynia—Wzgórze Nowotki i obserwacja z okien wagonu krajobrazu nadmorskiego. 2. Wybranie przez zastępowych na podstawie planu miasta Gdyni najkrótszej trasy prowadzącej od dworca kolejowego na wzniesienie Kamienna Góra (52,4 m n.p.m.). 3. Orientacja mapy w terenie i obserwacja z punktu widokowego na Kamiennej Górze krajobrazu wysoczyzny Pojezierza Kaszubskiego, Kępy Oksywskiej i pradoliny kaszubskiej, a przy dobrej widoczności i Mierzei Helskiej. 4. Przypomnienie kilku najważniejszych wydarzeń związanych z historią miasta i portu: a) pierwsze wiadomości o Gdyni jako wsi rybackiej (XIII w.), b) 1910 r. —wieś Gdynia liczy 895 mieszkańców, c) 1920 r. — (10 II) objęcie przez Polskę wybrzeża na mocy postanowienia traktatu wersalskiego, d) 1922 r. — podjęcie przez Sejm uchwały o budowie portu w Gdyni, e) 1923 r. — przyjęcie pierwszego statku oceanicznego s/s "Kentucky", i f) 1926 r. — nadanie praw miejskich Gdyni, g) 1939 r. — bohaterska obrona Wybrzeża, udział Gdyńskich Kosynierów w obronie portu, miasta i Kępy Oksywskiej, h) 1945 r. — (28 III) wyzwolenie Gdyni, pomoc harcerzy gdyń- 116: skich w dostarczaniu dowództwu Armii Czerwonej planów i szkiców niemieckich umocnień obronnych, i) 1945—1950 — odbudowa portu ze zniszczeń wojennych i rozbudowa nabrzeży, j) 1966 r. — odznaczenie Gdyni Krzyżem Grunwaldu za bohaterstwo w walce narodowowyzwoleńczej w latach 1939—1945, k) 1972 r. —• miasto Gdynia liczy około 200 tys. mieszkańców. 5. Obserwacja zabudowy miasta, zwrócenie uwagi na stare budownictwo i nowe osiedla mieszkaniowe dzielnicy Orłowa, Chy-lonii, Oksywia, Śródmieścia i innych. 6. Skoncentrowanie uwagi na lokalizacji portu u wylotu pradoliny kaszubskiej do morza: a) objaśnienie widocznych części portu na podstawie planu miasta, b) podanie kilku ważniejszych informacji na temat portu: (powierzchnia —* 854 ha, w tym akwatorium 335 ha, długość falochronów 2,3 km, nabrzeży około 16 km, długość torów kolejowych 204 km, głębokość basenów 5—12 m, reda 10—12 m), c) podjęcie próby udzielenia odpowiedzi przez młodzież na pytanie: "Czy położenie portu gdyńskiego jest korzystne i dlaczego"? 7. Przejście do Bulwaru Szwedzkiego (w kierunku plaży) i zwiedzenie Muzeum Marynarki Wojennej, ukazującego w chronologicznym porządku dziesięć wieków walki narodu polskiego o dostęp do morza: a) przegląd mapy granic państwa polskiego za Mieszka I i fotokopii z Kroniki Galla potwierdzających prawa Polski do Bałtyku, b) obejrzenie map plastycznych przedstawiających przebieg bitwy na Zalewie Wiślanym oraz batalię morską pod Oliwą w 1627 roku, c) zapoznanie się z modelami przedstawiającymi gdańskie okręty wojenne z XVII wieku, d) zwrócenie uwagi na etapy tworzenia się Polskiej Marynarki Wojennej do 1939 roku i ekspozycje przedstawiające uczestnictwo żołnierzy i robotników w obronie Wybrzeża oraz na sylwetki polskich okrętów biorących udział w minionej wojnie, e) obejrzenie ekspozycji poświęconych najnowszej historii Lu- 117: dowej Marynarki Wojennej przedstawionej w postaci plansz, gablot, broni, zdjęć i różnych dokumentów ilustrujących wizyty kurtuazyjne i rejsy szkolne okrętów Polskiej Marynarki Wojennej, f) obejrzenie wystawy przedstawiającej rozwój światowej sztuki wojenno-morskiej, od miniaturowych modeli artylerii morskiej do rakietowych pocisków balistycznych, g) zapoznanie się (na dziedzińcu) z uzbrojeniem marynarki wojennej z różnych epok, ze szczególnym zwróceniem uwagi na działa, pociski, torpedy i miny używane w obronie Wybrzeża w 1939 roku. 9. Przejście z Muzeum Marynarki Wojennej do nabrzeża Pomorskiego i zwiedzenie okrętu Muzeum ORP "Burza": a) zapoznanie się z ogólną budową, wyposażeniem, przeznaczeniem i działaniem niektórych urządzeń i mechanizmów na okręcie zademonstrowanych przez oprowadzających marynarzy, b) zapoznanie się w zarysie z tradycjami wojenno-morskimi okrętu "Burza" podczas ostatniej wojny, z podkreśleniem odwagi, męstwa i bohaterstwa polskich marynarzy. Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni (fot. J. Uklejewski) 10. Odbycie rejsu statkiem Żeglugi Przybrzeżnej po porcie gdyńskim ze zwróceniem uwagi na jego uniwersalność: a) obserwacja typów statków rybackich przycumowanych przy nabrzeżu Kutrowym, b) skoncentrowanie uwagi na niektórych obiektach portowych, jak: elewator zbożowy, wieża Kapitanatu Portu, Dworzec Morski, magazyny, urządzenia do budowy statków na terenie Stoczni im. Komuny Paryskiej oraz wyposażenie nabrzeży w dźwigi mostowe do przeładunku towarów masowych, żurawie bramowe i półpor-talowe do ładunków drobnicowych i inne, c) rozpoznawanie typów statków i ich przynależności państwowej na podstawie bander i nazw ich portów macierzystych. 11. Spacer po Nabrzeżu Pomorskim i mieście w kierunku dworca kolejowego w Gdyni. Wykorzystanie spostrzeżeń i materiałów z wycieczki W następnych dniach po odbyciu wycieczki dokonujemy reka-pitulacji zebranych informacji, uwag i spostrzeżeń poczynionych przez jej uczestników. W starszych zastępach przeprowadzamy np. eliminacje z zakresu znajomości zagadnień morskich według proponowanego zestawu pytań (załączniki 1 i 2). Większość uczestników powinna dać poprawną odpowiedź na wysunięte zagadnienia z dziedziny obrony WTybrzeża i rozwoju gospodarki morskiej. Można więc stwierdzić, że wycieczka do Muzeum Marynarki Wojennej ma wpływ na pogłębienie wiadomości o dziejach oręża polskiego na morzu i bohaterstwie marynarzy polskich w ostatniej wojnie. W młodszych zastępach organizujemy konkurs rysunkowy np. na temat: "Polska flota wojenna na morzu", który rozwija wyobrażenia i wiąże emocjonalnie młodzież z przeżyciami bohaterskich załóg biorących udział w obronie polskich granic morskich. Materiały uzyskane podczas wycieczki możemy wykorzystać np. w chłodne i deszczowe dni do ułożenia słowniczka wyrazów związanych z portem i do ich zastosowania w takich oto zdaniach np. "Na statek wchodziliśmy po trapi e", "Zebraliśmy się na rufie statku", "Obserwowałem port opierając się o lewą burtę", "Mijając falochron przecięliśmy awanport i popłynęliśmy do kanału portowego", "Przy nabrzeżach stały drobnicowce, masowce i trawlery-przetwór-n i e", "Po zakończeniu rejsu statek przycumował do Nabrzeża Pomorskiego". Wśród innych wyrazów mogą znaleźć się w użyciu takie, jak: mierzeja, izobaty, pradolina, kępa, wysoczyzną morenowa, wybrzeże niskie, podłoże torfiaste, dno mu listę, reda, port uniwersalny, drobnica i inne. Podczas zwiedzania muzeum, szczególnie chłopcy, dużą uwagę zwracają na typy okrętów wojennych, jak: trałowce, ściga-c z e, kutry torpedowe, niszczyciele oraz na rodzaje broni używanej przez okręty: torpedy, miny, armaty, rakiety i inne. Te osobiste ich zainteresowania wykorzystujemy w popularyzowaniu literatury o tematyce morskiej, na zajęciach z modelarstwa okrętowego, w pracy drużyny i zastępu. Zebrane materiały, informacje i spostrzeżenia poczynione podczas wycieczki można wykorzystać w szkole na lekcjach geografii, historii, języka polskiego oraz na zajęciach z wychowania obywatelskiego i przysposobienia obronnego.